Gerentolog Nedir? Ne İş Yapar? Gerentolog Nasıl olunur? Gerentolog eğitimi veren Üniversiteler nelerdir? Gerentolog Meslek kodu nedir?
Gerentolog Meslek Tanımı: Yaşlıların yaşam kalitelerini yükseltmek amacıyla onlara en uygun yaşam koşulları oluşturmaya, sosyal ve manevi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetleri belirleme, kontrol etme, planlama, organizasyon yapma, işletmeci, danışman ve idari birimlerinde insan kaynakları, muhasebe, kalite ve satın alma ile ilgili alanlarda üst yönetim işlevlerini yerine getiren kişidir.
Gerentolog Ne İş Yapar ( Görev Tanımı)
a) Yaşlılarla olumlu iletişim kurmak, işletme yöneticiliği yapmak, mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmek,
b) Aktivite uygulamalarını planlamak ve yürütülmesini sağlamak, kayıt/arşiv/rapor tutmak,
c) Yaşlılıkla ilgili niteliksel ve niceliksel araştırma yapmak, sosyal politikalar üretmek ve mesleki gelişime katkıda bulunmak,
d) Yaşlı bireylerin sosyal yönden desteklenmeleri ve özgüvenlerini kazanmaları için uğraş terapi programları planlamak, uygulamak, katılımı sağlamak ve yürütmek, bakım ve rehabilitasyon uygulamalarını denetlemek,
e) Yaşlıların birbirleriyle ve toplumla olan iletişimlerinin artırılmasına yardımcı olmak, kuşaklararası çatışmanın önüne geçmek,
f) Yaşlılar, aileler ve bakıcılar için eğitim programları planlamak ve yürütmek,
g) Yaşlılara hizmet sunan profesyoneller, sağlık uzmanları, sağlık ve bakım personeli için sürekli eğitim programları planlamak ve yürütmek, danışmanlık yapmak, kuşaklararası programları planlamak ve uygulamak,
h) Yaşlılara yönelik hizmet veren özel sektörün ihtiyaçlarını değerlendirmek, sektörel planlama ve koordinasyonu sağlamak, sektörün geleceğine yön verecek hizmet ihtiyaçlarını planlamak,
i) Yaşlılara ve ailelerine danışmanlık hizmeti vermek, yaşlıya ve yaşlı yakınlarına bunama, Alzheimer konusunda danışmanlık yapmak,
j) Sosyal ve fiziksel rehabilitasyona gereksinimi olan yaşlılara plan programları hazırlamak uygulamak, yürütmek,
k) Sunulan hizmetin hedef kitleye uygun ve yüksek kalitede olmasını için çalışmalar yapmak,
l) Yaşlıların ihtiyaçlarını tespit etmek, ihtiyaç duyulan programları ve tesisleri planlamak, ihtiyaç duyulan fonların zamanını ve miktarını belirlemek,
m) Yönetim ve iş akış planları geliştirmek, personel yönetimini gerçekleştirmek,
n) Yaşlı akım sürecindeki tüm aktörlerin (doktor, hemşire, sosyal hizmet uzmanı, bakıcı vb.)sevk ve idaresini gerçekleştirmek,
o) Yaşlı bakım sürecine dahil olmuş tüm kurumların koordinasyonunu sağlamak,
p) Yaşlı bakım sürecindeki kurumların harcamalarını belirlemek, planlamak ve izlemek,
q) Sosyal bakım sigortası ile ilgili olarak sosyal güvenlik politikaların hazırlanması ve uygulanması konularında çalışmak,
r) Yaşlılara yönelik şiddet, suiistimal ve ihmale karşı toplumsal duyarlılık ve farkındalık sağlayacak çalışmalar yapmak,
s) Yaşlılara yönelik diğer kurumlara ve programlara danışmanlık yapmak, yaşlılara yönelik devlet politikalarının hazırlanmasına ve uygulanmasına katkı vermek,
t) Yaşlılarla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarında, yaşlılara yapılan huzurevleri, gündüz bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri vb. denetiminde bilirkişi olarak görev yapmak, rapor hazırlamak,
u) Daha az hasta, engelli ve bakıma muhtaç, daha fazla zinde ve aktif yaşlıların çoğalması için çalışmalar yapmak suretiyle sağlık ve emeklilik sistemlerinin yükünü hafifleterek toplumun refah düzeyini de arttırmaya katkı sağlamak,
v) Yaşlı insanların durumunu bilmek, bunların sebeplerini ve koşullarını ortaya koymak ve aralarındaki ilişkileri saptamak, başarılı süreçlerden geçerek yaşlanan insan sayısını çoğaltmak,
w) Bireysel ve toplumsal yaşlanma olgusunun biyolojik, psikolojik, sosyolojik, kültürel, antropolojik, tarihsel niteliklerinden kaynaklanan sosyoekonomik, sosyokültürel, sosyopolitik, sosyopsikolojik problemleri birey, aile, toplum ve ülke gibi farklı açılardan ele alabilecek, sonuçlarını belirleyebilecek, karşılaştırabilecek ve çözümler üretebilecek gerontolog yetiştirmek,
x) Yetişkin pedagojisi konusunda araştırma yapmak ve kendini geliştirmek,
y) Bilimler arası işbirliğiyle, yaşlanma süreçlerinin gelişmesini önleyecek teoriler ve uygulamalar geliştirmek, vb. görev ve işlemleri yerine getirir.
z) Yaşlının kendisi, ailesi, bakım vereni ve çevresi ile birincil görüşmeleri yapar, geriatrik hizmeti planlar, takibini yapar ve ilgili birimlerle koordinasyonu sağlar.
aa) Yaşlının yararlandığı/yararlanacağı hizmetleri tespit eder ve tıbbi, sosyal, hukuki ve diğer hizmet süreçlerini düzenler, ilgili birimlerle iletişime geçer ve hizmet alanları bilgilendirir.
bb) Gerontolojik Değerlendirme Raporu (GDR) düzenler.
cc) Yaşlı ziyaretleri yaparak; yaşlının ihtiyaçlarını tespit eder, ölçer, değerlendirir ve ihtiyaçların giderilmesi için gerekli faaliyetleri yürütür.
dd) Sağlıklı yaşlanmayı sağlamak üzere; sosyal izolasyonun önlenmesine yönelik sosyal ilişki ağlarını güçlendirecek etkinlikler düzenler.
ee) Gerontolojik hizmet sunumuna dair ergonomik ihtiyaçları tespit eder ve düzenlenmesini sağlar.
ff) Yaşlının akut sağlık sorunları ve acil bakım ihtiyacında kriz yönetimini sağlar.
gg) İlgili birimler ile görüşerek ihtiyaç sahibi yaşlının, bakımevine yerleştirilmesini ve/veya maddi yardım almasını sağlar.
Gerentolog Mesleğinde Kullanılan Araç Gereç Ve Ekipman
– Aktivite programı program çizelgesi,
– Besin değer tablosu, Yaşlıya ait bilgi formları,
– Anket formları, Sağlık bilgi formları,
– Bilgisayar ve hesap makinesi , Cd, Tv, Video,
– Faks , fotokopi, telefon , Slayt ve projeksiyon makineleri
– Diğer tüm büro malzeme ve gereçleri
Gerentolog Mesleğin Gerektirdiği Genel Özellikler
Gerontolog olmak isteyenlerin; – Düzgün ve akıcı bir dille Türkçe konuşabilen,
– Enerjik, yenilikçi, yaratıcı ve girişken,
– Grupları harekete geçirme yeteneğine sahip,
– Sözel yeteneği olan,
– İletişim yeteneği gelişmiş,
– Liderlik vasıfları olan,
– Sorunları çözme yeteneği olan,
– Algılama gücü gelişmiş,
– Ekip çalışmasına yatkın
– İnsan sağlığı ve biyolojiye ilgili,
– Yaşlı ve yakınlarıyla empati kurabilen
– Hoşgörülü, sabırlı,
– Bir işi planlayabilen ve uygulamaya koyabilen
– Dikkatli ve işine özen gösteren,
– Sorumluluk sahibi, işbirliğine ve kişisel gelişime açık, kişiler olması gerekir.
Gerentolog Çalışma Ortamı Ve Koşulları: Genellikle bakım ve huzur evleri, sağlık kuruluşları vb. içerisinde kendileri için tahsis edilen ofislerde, bol ışıklı ve temiz ortamlarda çalışırlar. Vardiyalı çalışmaları ya da çok özel çalışma gerektiren durumlar hariç nöbet tutmaları söz konusu değildir. Çalıştıkları bölümlerde görevli idari personelle, çalıştığı kuruma mal ve hizmet satan ya da mal veya hizmeti alan kurum, kuruluş ve her tür tüzel kişilik temsilcileriyle, özellikle huzurevleri ve bakım evleri içinde olmaları nedeniyle de yaşlı, bakıcı, doktor, hemşire ve yaşlı yakınları ile iletişim ve işbirliği halindedirler.
Gerentolog Nasıl olunur?
Gerentolog Meslek Eğitimi Meslek Eğitiminin Verildiği Yerler
Mesleğin eğitimi, yükseköğretim kurumları; Fen-Edebiyat, Sanat ve İnsani Bilimler veya Sağlık bilimleri fakültesinde Gerontoloji Bölümünde verilmektedir.
Gerentolog Meslek Eğitimine Giriş Koşulları Mesleğin eğitimine girebilmek için,
– Lise veya dengi okul mezunu olmak,
– YKS (Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı) kılavuzunda belirtilen giriş koşullarını taşımak.
– Meslek Yüksekokulları ile Açık öğretim Ön lisans Programlarının; Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzunda belirtilen bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Gerontoloji” lisans programına dikey geçiş yapabilirler.
Gerentolog Mesleği Eğitimin Süresi Ve İçeriği
– Mesleğin eğitimi liseden sonra 1 yıl hazırlık olmak üzere 5 yıllık lisans düzeyinde eğitim verilmektedir.
– Gerontoloji eğitiminde temel olan anatomi, fizyoloji, biyoloji, araştırma yönetim ve teknikleri, ekonomi, sosyoloji, sosyal antropoloji, psikoloji gibi dersler, insan ihtiyaçlarına ve sosyal sorunlarına bir anlayış kazandırmak amacıyla ilk iki yılda verilir.
– Öğrenciler dördüncü sınıfta bir öğretim üyesinin yönetimi altında kişi veya grup olarak gerontoloji alanında bir araştırma yaparlar. Öğrenciler araştırma, kuram, yöntem ve tekniklerinde gerekli eğitimi alırlar ve araştırma sürecini uygulamayı öğrenirler. Bu araştırmada başarılı olamayanlar mezun olamazlar.
– Ayrıca IV. Yarıyıl ya da VI. Yarıyıl sonunda olmak üzere öğrencinin 40 iş günü yaşlı ile ilgili olan bakım evi, huzur evi, rehabilitasyon merkezi, hastane vb. bir birimde staj yapma zorunluluğu vardır.
Eğitim Sonunda Alınan Belge-Diploma Eğitimini başarı ile tamamlayanlara lisans diploması verilir.
Gerontoloji Eğitimi Veren Üniversiteler
MUŞ ALPARSLAN ÜNİV. – (4 Yıllık)
İSTANBUL ÜNİV.-CERRAHPAŞA – (4 Yıllık)
Gerentologun Çalışma Alanları Ve İş Bulma Olanakları
Gerontolog; Hastaneler, Klinikler, Bakımevleri, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri, Bakanlıklar (Sağlık, Aile Ve Sosyal Politikalar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Adalet, Çevre Ve Şehircilik, Gençlik Ve Spor, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma, Kültür Ve Turizm, Milli Eğitim, Ulaştırma Bakanlıkları), Huzurevleri, Aile Danışma Merkezleri, Gündüz Bakımevleri, Üniversiteler, Araştırma Merkezleri, Özel Emeklilik Fonları, Yeni Hizmet/Ürün Geliştiren Firmalar, Sivil Toplum Kuruluşları, Meslek Odaları ve evde bakım hizmetlerinde görev alabilirler. Kamu kuruluşlarında çalışmak için getirilecek şartların Mesleki Yeterlilik Kurumu(MYK) ile gerçekleştirilen protokolün sonuçlanması sonrasında belirlenmesi öngörülmektedir. MYK protokolünün neticesinde hazırlanacak yönetmelikte Gerontolog mesleği için İstihdam zorunluluğu getirilmesi öngörülmektedir. Özel kuruluşlar içinde çalışmak için Gerontoloji Lisans ve/veya Yüksek lisans eğitimini tamamlamış olmak gerekmektedir. Dünyadaki nüfus yaşlanmasına paralellik gösterecek şekilde Türkiye’de hızla yaşlanmaktır. Bu değişimler ve dönüşümler doğrultusunda Türkiye’de Gerontolog mesleğine duyulan ihtiyaç ve mesleğin önemi artacaktır. Dolayısıyla Gerontolog mesleğinin gelecekteki iş imkânları oldukça fazla olacaktır. Alanda iş bulma imkânı oldukça geniştir. Kişisel bilgi, beceri ve yeteneğe bağlı olarak meslekte işsiz kalma riski hemen hemen yoktur. Aynı zamanda Gerontolog mesleği kendi işini kurmak isteyenler için elverişli bir meslektir. Bakıma Muhtaç Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği madde 4/f, madde 25 ve madde 29 da özel sektörde Gerontolog istihdamına ilişkin kanun yer almaktadır.
Gerentolog Maaşları
Eğitim Süresince ve Eğitim Sonrası Maaş
Eğitim süresince Maaş
– Eğitim süresince herhangi bir kazanç söz konusu değildir. Koşulları uyan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen krediden yararlanabilirler.
– Bu meslek için eğitim süresi içerisinde 3. sınıf sonunda yaz dönemi içerisinde 30 işgünü staj ve 4. sınıfta bir dönemlik mesleki uygulama stajı yapmak zorunludur. Eğitim programı içinde yer alan zorunlu stajlar kapsamında çalışan öğrenciler çalışma dönemlerinde asgari ücretin 1/3’ü oranında kazanç elde edebilmektedirler.
Eğitim Sonrası
Gerontologların kamu sektöründe işe başlama maaşları uzman yardımcısı maaşıyla eşdeğer olacaktır. Kıdem artışıyla maaşlarda da artış olabilir. Bu alanda iyi eğitim görmüş, kendini yetiştirmiş, tecrübeli, meslek elemanları özel sektör işyerlerinde bilgi yetenek ve çalışma kapasitesine göre farklı ücret alabilirler. Özel sektörde başlangıç ücretlendirilmesi Asgari ücretin 2 katından başlamaktadır. Bağımsız olarak çalışma durumunda ise kazanç durumu Asgari ücretin 8-10 katı olabilmektedir.
Gerentolog Meslekte İlerleme Mesleki Eğitimde İlerleme
Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.
Gerentolog İş Hayatında İlerleme
Meslek elemanı olarak işe başlayanlar başarı durumlarına göre çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda yönetim kademelerinde yer alabilir ya da kendi işyerlerini açabilirler. Konusu ile ilgili tecrübelerinin olması ve kendilerini geliştirmiş olmaları iş bulma imkânına ve iyi ücret almalarına katkıda bulunur.
Gerentolog Mesleğine Benzer Meslekler
Gerontoloji Türkiye’de yeni tanınan bir alan olduğu için Gerontolog mesleğine benzer meslek grubu bulunmamaktadır. Ancak Gerontologlar çalışma alanlarında; Hekim, hemşire, psikolog, sosyolog, avukat, mimar, iç mimar, mühendis, geriatrist, iktisatçı, işletmeci, fizyoterapist, ergoterapist, aile ekonomisti, sosyal çalışmacı, eğitim bilimci, sağlık teknikeri, bakım teknikeri ve yaşlanma ile ilgili diğer meslek gruplarıyla işbirliği içinde çalışır.
Ek Bilgiler Diğer Bilim Dallarıyla Ortak Çalışmalar
Gerontoloji Bölümü ilk mezunlarını verdiği dönemlerdeki Türkiye, bugünkünden bir hayli farklı olacaktır. Özellikle bilim camiasından çok güçlü değişimlerin meydana geleceğinden hareket edilmesi gerekmektedir. Bunun başlıca nedenleri arasında Türkiye’nin AB üyeliği üzerine yürütülen müzakereler gelmektedir. Avrupa’ya uyum, aynı zamanda bilimde de uyumu getirecektir. Bunun Gerontoloji açısından anlamı şudur: AB ülkelerinde, yaşlanma ve yaşlılık, 80’li yıllardan beri politikada, ekonomide ve bilimde önemli bir yer tutmaktadır. Batı ve Kuzey Avrupa ülkelerinin nüfusunun %20’ni yaşlıların meydana getiriyor oluşu, bunun temel sebebidir. Türkiye’nin nüfusunda yaşlıların oranı henüz %9 civarındadır. 2020’li yıllarda %20’lere ulaşmış olacaktır, bu dönemde Avrupa ülkelerinde yaşlıların oranı %35’e yükselecektir. Dolayısıyla hem AB hem de Türkiye açısından yaşlılık politikalarının önemi giderek artacaktır. Toplumsal yaşlanmanın yarattığı sosyal, siyasi ve ekonomik problemlere ancak bilimsel çalışmalarla uygun cevaplar verilebileceğinden, Gerontologlara önümüzdeki yıllarda birçok alanda, diğer bilim alanlarında ortak çalışma yapmak açısından yeni olanaklar sunulacaktır. Bunun örneklerine Batı ülkelerinde rastlanmaktadır. Gerontolojinin bugün ortak çalışmalar yaptığı bazı bilim alanları şunlardır.
Geriatri Nedir?: Tıbbın alt kollarından biri olan Geriatri, bir taraftan yaşlı hastaların özel problemlerine çareler aramaktadır, diğer taraftan yaşlıların rehabilitasyonu ve tedavileriyle ilgilenmektedir. Örneğin biyolojik yaşlanma ile ilgilenen bilim adamları, bunun ardında genetik faktörlerin yatıp yatmadığı sorusunun cevaplarını aramaktadır.
Gerontopsikoloji Nedir?: Psikolojinin alt kolu olan Gerontopsikoloji, yaşlanama sürecinde meydana gelen psişik kayıplar ve gelişmeleri tespit etmektedir. Özellikle yaşlanma sürecinde zeka yeteneklerinde meydana gelen değişimlerle ilgili birçok bulguya ulaşarak, Geriatriye katkıda bulunmuştur.
Gerontososyoloji Nedir?: Sosyolojinin alt kolu olarak ortaya çıkan Gerontososyoloji, iki kola ayrılmaktadır:
(1) Yaşlılık Sosyolojisi ve (2) Yaşlanmanın Sosyolojisi.
Yaşlılık Sosyolojisi, toplumsal sosyal yapıların strüktürlerini analiz etmektedir. Çünkü bunlar yaşlıların yaşam koşullarını belirlemektedirler. Yaşlanmanın Sosyolojisi ise son yıllarda yaşlılık politikaları ve uygulama alanlarında yoğun çalışmalar yapmaktadır. Bunlar arasında sosyal güvenlik, yaşlılıkta bakım, yaşlıların sosyal ve kültürel yaşama katılımı, aile ilişkileri ve yaşlılara yapılan yardımların kapsamı ve sınırları gibi birçok alanda araştırma, inceleme ve uygulamalar yapılmaktadır.
Serbetst Zaman Pedagojisi Nedir?: Serbest Zaman Pedagojisinin yaşlılarla ilgilenmeye başlamasının temel nedeni, bir taraftan yaşlıların çoğalması ve diğer taraftan erken yaşlarda çalışma yaşamından ayrılma eğiliminin ortaya çıkmış olmasıdır. Önümüzdeki yıllarda Türkiye’de de ekonomik ve sağlık durumu iyi olan yaşlıların sayısında artış olacaktır. Öte yandan yabancı turistlerin ortalama yaşı da giderek yükselecektir. Bu yüzden özellikle 50 yaşın üzerindekilerin ihtiyaçları giderek daha fazla önem kazanacaktır. Bu yaş grubu için özel motivasyon programları şimdiden birçok ülkede uygulanmaktadır. Bunlar yakında Türkiye’de de önemsenmeye başlanacaktır. Üçüncü Yaş Turizmi, gerontologlar açısından da ilginç bir çalışma alanı olacaktır.
Gerontopsikiyatri: Yaşlılar arasında en hızlı çoğalan kesimin, yaşı 80’nin üzerindekiler olduğu görülmektedir (ileri yaşlılık olgusu). Buna bağlı olarak yaşlı psikiyatrik hasta sayısı da giderek artmaktadır. Hastalıklar bedensel, ruhsal ve sosyal nedenlere dayanmaktadır. Bunlar arasında Alzheimer hastaları önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye’de 500000’den fazla demans hastası yaşamaktadır. Bunların %50’si Alzheimer hastasıdır. Bu hastalara genellikle aileleri bakmaktadır. Böylece çağımızın en önemli sosyal problemlerinden biridir. Gerontolojide bu hastaların evde ve kurumlarda bakımı, profesyonellik, hizmet ağı ve yaşlısına bakan bireylere yönelik çeşitli araştırmalar, incelemeler ve uygulamalar vardır. Türkiye’de bu alanlarda henüz yeterli hizmet ve yardım ağı mevcut değildir. Gelecek dönemlerde, bu boyutta da önemli gelişmelerin meydana geleceği tahmin edilmektedir.
Ek Görev: – İş organizasyonu yapar, – Çevre koruma önlemleri alır, – İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular, – Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır, – Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
I- KAYNAKÇA – Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Gerontoloji Bölümü – http://www.akdeniz.edu.tr – Meslek elemanları, – Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar. İ- AYRINTILI BİLGİ İÇİN – İlgili eğitim kurumları, – Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr – Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ – T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı” http://osym.gov.tr/ – Bünyesinde “Meslek Bilgi Merkezi” bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
Bir yanıt yazın